Mroczków

Plan Odnowy Miejscowości Mroczków na lata 2009-2016

 

mroczkow1Sołectwo Mroczków położone jest w północno-zachodniej części gminy Bliżyn. Sołectwo Mroczków zamieszkuje 525 osób (31.12.2021 r).Sołtysem Mroczkowa  jest Ryszard Adamczyk.

Nazwa wsi pochodzi z roku 1415 i zaliczana jest do grupy nazw dzierżawnych określających osady od imienia, przezwiska lub nazwiska ich prywatnego właściciela albo założyciela. W tym przypadku jest to nazwa wywodząca się od osoby noszącej miano Mroczek. Jak podaje Władysław Macherzyński w Notatniku Bliżyńskim Tom III z 1988 roku wieś Mroczków w 1828 r należała do prywatnych dóbr hrabstwa szydłowieckiego. Mroczków był wówczas siedzibą ekonomii /folwarku wielkiego pieca do wytopu żelaza. Do ekonomii tej należały wsie: Huta Szydłowiecka, Ciechostowice, Majdów i Pogorzałe. Mieszkańców płci męskiej było we wsi 80, płci żeńskiej 88, w tym dzieci do lat 10 było 51. Nie było we wsi Żydów. Żaden gospodarz nie posiadał parobka ani dziewki (służącej). Włościanie uprawiali żyto, jęczmień, owies, tatarkę, groch, proso, len i kartofle. Na polanach i porębach drewnianych uprawiali też ber, roślinę zbożową na kaszę lub karmę dla zwierząt i drobiu. Mieszkańcy Mroczkowa nie posiadali własnych lasów. Włościanie, za użytkowanie ziemi, musieli odrabiać pańszczyznę i oddawać daniny do dworu w Szydłowcu. Wieś odrabiała rocznie 364 dni pańszczyzny ciągłej tzn. wołami i 1372 dni pieszych. Oprócz pańszczyzny włościanie odrabiali tzw. Najem przymusowy, czyli jeden dzień w tygodniu za opłatą, pieszo lub sprzężajem z wołami i wozem. W 1826 roku sołtysem był Antoni Bilski, a jego pomocnikiem radnym – Szymon Adamczyk. Wówczas we wsi była kaplica, karczma zajezdna a najważniejszym obiektem przemysłowym we wsi był wielki piec do wytopu żelaza.

 

mroczkow2Mroczków był ważnym ośrodkiem przemysłu żelaznego w Staropolskim Zagłębiu Przemysłowym od XVI do XIX wieku. Kuźnica w Mroczkowie powstała w latach 1532-1548. W XVIII stuleciu kuźnicę tę zmodernizowano, budując w 1778 roku nowy wielki piec hutniczy, zaś w 1836 r. zainstalowano tu maszynę parową. Najważniejszym obiektem przemysłowym wsi był wielki piec do wytopu żelaza. Położony był przy stawie tzw. Starym lub piecowym na rzece Kamiennej. Zarówno piec jak i budynek w którym się znajdował był w złym stanie. Cennym urządzeniem przemysłowym był kanał wodny o długości około 500 m. Kanał ten łączył staw piecowy ze stawem Kapturowskim zwany stawem Gozdeckiego. Kanałem tym dopływała woda do pieca gdy jej brakowało w stawie Starym, piecowym. Rudę żelaza wydobywano w okolicznych lasach metodą kopania szybów głębokości 10-12 metrów i wyciągania za pomocą kołowrotu. Takie doły rudne do dziś znajdują się w rejonie Mroczkowa. Oprócz rudy żelaza wydobywano niezbędny dla wielkiego pieca kamień wapienny oraz piaskowiec, z którego wykonywano kamienie młyńskie. Przemysłowa świetność wsi przeminęła wraz z wygaszeniem wielkiego pieca.

 

mroczkow3Mroczków przez wieki składał się z czterech mniejszych części: z właściwego Mroczkowa oraz przysiółków Kapturów, Niwki i Kamionka. Przez śródleśne łąki przepływała rzeka Gniewna a na wschód od Kapturowa rzeka Sobierzewska. Dziś już nie na tych nazw. Obydwie rzeki tworzyły staw w Mroczkowie, który już nie istnieje. Przy wjeździe do Mroczkowa wita nas kamienny krzyż datowny na rok 1877, ufundowany przez Jacentego i Antoninę z Hucińskich.
Mroczków w latach 1939-1945
Rozległe lasy w okolicach Mroczkowa były schronieniem oraz doskonałą bazą wypadową dla oddziałów partyzanckich AK. Wśród żołnierzy tych oddziałów byli również mieszkańcy Mroczkowa. Wiele rodzin wspomagało w różny sposób leśne oddziały. Naprawiano i szyto umundurowanie, dorabiano części do broni, także naprawiano tabor.
mroczkow4Na początku lutego 1944 roku żołnierze Niemieccy dokonali bestialskiego mordu na rodzinie Janasów i Dobrowolskich zamieszkałych w Mroczkowie. Właśnie z tej rodziny pochodził żołnierz AK Feliks Janas pseudonim „Sołtyk". W miejscu tej zbrodni znajduje się pomnik upamiętniający to tragiczne wydarzenie. Mieszkańcy wsi również pamiętają lato 1944 kiedy to do Mroczkowa wkroczyli żołnierze generała Własowa tzw. kałmucy. Żołnierze ci rozstrzelali dziesięciu mieszkańców gdyż byli podejrzani o współpracę z partyzantami. We wsi również stacjonowały w październiku 1944 roku oddziały wojsk niemieckich. Były to oddziały saperów, którzy budowali rowy obronne, zasieki, bunkry wykorzystując do tej niewolniczej pracy mieszkańców okolicznych wsi. Trwało to aż do stycznia 1945 roku, kiedy to wojska radzieckie wyzwoliły wieś spod okupacji hitlerowskiej. Na terenie Mroczkowa w czasie II wojny światowej zginął także Marian Janduła – Żołnierz AK oraz Antoni Szczuka, którego mogiła znajduje się w lesie pomiędzy Mroczkowem a Rędocinem. W działającym na terenie Mroczkowa oddziale Armii Krajowej „Szarego" działał jeden z mieszkańców – Kazimierz Adamczyk ps. „Lipa". Brał udział w wielu akcjach dywersyjno- sabotażowych, między innymi w akcji na więzienia gestapo w Końskich z którego uwolniono ok. 100 więźniów w tym porucznika Henryka Gruszczyńskiego ps. „Blady".

 

Szkoła Podstawa
mroczkow5Wizytówką Mroczkowa jest Szkoła Podstawowa. Obwód Szkoły Podstawowej w Mroczkowie obejmuje Mroczków, Mroczków Kamionkę, Mroczków Kapturów, Płaczków, Płaczków Piechotne, Pięty, Sołtyków, Rędocin i Górki. Oprócz Szkoły Podstawowej na terenie wsi działa biblioteka publiczna.

 

 

 

 

 

 

 

 

Kościół parafialny
Ciekawostką charakterystyczną dla Mroczkowa jest zespół kościoła parafialnego p.w. św. Rocha tj. kościół drewniany z początku XIX w wybudowany w 1820 r. oraz dzwonnica drewniana z 1950 roku.Powstanie obiektu wiąże się z szalejącą na początku XIX wieku na tym obszarze epidemią cholery. Mieszkańcy przed nieszczęściem, modlili się w tej intencji do św. Rocha. Parafie w Mroczkowie założył w połowie lat 50. ksiądz profesor Tadeusz Bieganowski. Na przełomie lat 80.i 90. wybudowano w Mroczkowie, nowy kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

 mroczkow6           Kościół pw. św. Rocha w Mroczkowie do kalendarza            mroczkow7                        mroczkow8

W Mroczkowie prężnie działa Ochotnicza Straż Pożarna, której prezesem jest Jan Sztab. Jednostka OSP została założona w maju 1961 roku w Mroczkowie. Pierwszymi jej członkami byli: Stanisław Wójcik, Antoni Nowak, Jan Berus, Ludwik Wąsoski, Marian Berus, Zdzisław Lisowski, Edward Ferenc, Jan Bąk i Zdzisław Mączyński.

 IMG 1012 Kopiowanie

Od  30 stycznia 2020 r.  otwarto uroczyscie  Klub Seniora +,  który działa  strukturach Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bliżynie. Klub Senior+ w Mroczkowie jest nowoczesną placówką posiada salę spotkań, aneks kuchenny, łazienki - oddzielnie dla kobiet i mężczyzn oraz miejsce na szatnie. Lokal jest pozbawiony barier architektonicznych, przystosowany do osób niepełnosprawnych. Działalność klubu jest formą integracji ze środowiskiem i zagospodarowania czasu wolnego, a dzięki bliskości szkoły istnieje możliwość współpracy międzypokoleniowej i wymiany doświadczeń.

 

Przez teren Mroczkowa przebiega Szlak czarny Sołtyków PKP - Mroczków (1,5) – rezerwat Ciechostowice połączenie ze szlakiem niebieskim (4) - Ubyszów (PKS, MKS do Skarżyska) (8,0) - Bliżyn PKP, PKS, MKS do Skarżyska.

 Radosna Szkoła w Mroczkowie

Twórcy ludowi:
Śp. Władysław Berus z Mroczkowa, którego pasją jest rzeźba w drewnie, glinie, garncarstwo. Jego rzeźby cieszą się powodzeniem na wielu wystawach, festynach i kiermaszach sztuki ludowej w regionie świętokrzyskim i nie tylko. Jego świątki, anioły i ptaki znajdują się w Muzeum Zabawkarstwa i Muzeum Narodowym w Kielcach. Władysław Berus zmarł w 2021 r. 

Nr rachunku bankowego (Konto do opłat różnych):
31 8520 0007 2001 0010 5688 0001
Urząd Gminy Bliżyn BS Suchedniów o/Bliżyn

Nr rachunku bankowego (Konto do opłat zagospodarowanie odpadami (śmieci))
84 8520 0007 2004 0010 5688 0061
Urząd Gminy Bliżyn BS Suchedniów o/Bliżyn


obywatel slider
Świętokrzyski Urząd WojewódzkiUrząd MarszlkowskiPowiat Skarżyski