Wojtyniów

Sołectwo Wojtyniów zamieszkuje 435 mieszkańców. (stan na 31.12.2021) Sołectwo położone we wschodniej części gminy Bliżyn. Powierzchnia sołectwa to 2,4 km2. Sołtysem sołectwa Wojtyniów jest p. Małgorzata Wójcik.

 

Warunki naturalne

 

Klimat cechują korzystne warunki naturalne i atmosferyczne (kilmat przejściowy, średnia temperatura roczna około 80C, średnia roczna suma opadów wynosi około 740 mm i przeważają wiatry z kierunku zachodniego. )

 Występują niewielkie zbiorniki wodne. Na południe od rzeki Kamiennej mamy do czynienia z bogatą roślinnością oraz różnorodnym światem zwierzęcym. Dominują drzewostany mieszane.

 

Historia

 

„Na obrzeżach Bliżyna , nad Kamienna, widnieje kilkadziesiąt domostw mniejszych i większych, tak ściśle zbliżonych do siebie, jakby były one w jakiejś wielkiej trwodze i zbiegły się ku sobie, aby w skupionej gromadzie zamienić się szeptem i łzami."

Nazwa miejscowości Wojtyniów wywodzi się od imienia (przezwiska) właściciela kuźnicy Wojtona (Wojtyna).

 

Najstarszy zapisek pochodzi z 1577 r. z rejestru podatkowego dotyczącego ówczesnego właściciela Bliżyna Stanisława Karwickiego. We wsi Wojtyniów w roku 1775 było 11 dymów, natomiast w 1970 roku 15 dymów i 73 osoby. W roku 1822 było 14 domów w których mieszkało 111 osób, w 1844 było 17 domów zamieszkanych przez 130 osób, a w 1900 – 130 osób.

 Wielki piec został założony w miejscu dymarki przed rokiem 1838 jako własność Wielogłowskiego. Przy wielkim piecu czynnych było 16 warsztatów ręcznych i 5 „fryszerek": w Bliżynie, Wojtyniowie, Gostkowie, Wołowie i Grabowie. Przebudowany w 1883 r.

 Kuźnica wodna na rzece Kamiennej. W 1823 r. istniała tu „fabryka żelaza", własność Jacka Potkańskiego, ok.1840 r. własność Wielogłowskiego. Pracowała dla wielkiego pieca w Bliżynie. Kuźnica była usytuowana w przewężeniu doliny rzeki. – zachowana grobla dawnego stawu, wykorzystana jako droga kołowa oraz żużlisko żelaza przy moście; znaczną część żużli wywieziono w okresie drugiej wojny światowej.

 W przeciągu dziejów osada była terenem walk narodowo- wyzwoleńczych. Powstańcy styczniowi a później żołnierze Wojska Polskiego i Armii Krajowej mogli liczyć zawsze na przychylność i pomoc miejscowej ludności. 

Podczas powstania styczniowego chłopi wspomagali oddziały partyzanckie. Wśród nich był Benedykt Przygoda, który udzielał pomocy oddziałowi pułkownika Jana Rudowskiego. Po upadku powstania przeprowadzono uwłaszczenie chłopów, z którego byli niezadowoleni i słali skargi na dziedzica Aleksandra Wielogłowskiego do władz carskich.

 

Na zachód od dzisiejszej ulicy Spacerowej Firma Eksploatacji Terenów „Bliżyn" w Warszawie zamierzała w okresie międzywojennym stworzyć nowoczesne Uzdrowisko Sportowo-Klimatyczne. Po tych planach w pamięci starszych mieszkańców wsi pozostała tylko potoczna nazwa tego rejonu „Paryż".

W latach 30-tych XX wieku na polach wojtyniowskich przy ul. Piaskowej zlokalizowano cmentarz grzebalny.

 Mieszkańcy Wojtyniowa we wrześniu 1939 r. udzielili pomocy ułanom stacjonującym na Piekle Dalejowskim przynosząc im jedzenie . 

We wsi w XX wieku działały 2 młyny. Młyn wodny nad Kamienną należący do rodziny Łukomskich oraz elektryczny którego właścicielem był Bonifacy Kotte.

 

Tartak w Bliżynie /Wojtyniowie/ w latach 1906-1939

 

W 1906 roku czynny był w Wojtyniowie tartak wybudowany przez Spółkę Braci Heine. Zakład wyposażony był w dwa traki firmy Wurster i Hoffman. Traki poruszane były lokomobilą opaloną trocinami. W pobliżu wybudowano dwa budynki mieszkalne. Składowisko surowca urządzone było od strony południowej hali traków. Dziennie przecierano około 30m3 surowca. Zainstalowano również piły tarczowe i heblarkę. Produkcja kontynuowana była sezonowo, w okresie jesienno-zimowym. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. tartak wprawdzie był czynny, lecz na skutek braku surowca miał przestoje.

 

Tartak Braci Heine został z czasem sprzedany spółce akcyjnej. Właścicielem tego zakładu w 1939 r. byli Dawid Warszawski i A. Rozenberg. 

W latach II wojny światowej tartak w Wojtyniowie uruchomiła i przejęła firma niemiecka A. Schutt i S-ka. Kierownikiem jego był Niemiec, Adolf Janke, zastępcą Wolf, a kierownikiem placu mieszkaniec Bliżyna – Jędrzejczyk. Dysponowanie tarcicą pozostawało wyłącznie w rękach Niemców. Tartak pracował okresowo na trzy zmiany. W 1943 roku zakład został czasowo unieruchomiony na skutek konfiskaty przez polski oddział partyzancki pasów transmisyjnych i sprzętu.

 

Pod koniec wojny tartak w Bliżynie został unieruchomiony. Pozostały dwa stare traki, heblarka i lokolobila. Brak było sprzętu i smarów.

 

12 kwietnia 1945 roku dzięki ofiarności pracowników, zakład uruchomiono. Początkowo tartak podlegał Okręgowej dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu. Kierownikiem zakładu był Jan Wasiak. Upaństwowienie tartaku nastąpiło na mocy Uchwały Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z 12 maja 1945 r. Zakład otrzymał urzędową nazwę Tartak Państwowy Bliżyn. 

Zmiany w organizacji zarządzania przemysłem drzewnym nastąpiły pod koniec 1949 roku; następnie 1950 i 1956 rok. Dopiero w 1971 r. tartak otrzymał nową nazwę Tartak Przemysłu Drzewnego w Radomiu. W czasie upaństwowienia tartaku był on zakładem pracy już przestarzałym, a następnie przekształcił się w unowocześniony zakład pracy o wzmożonej i udoskonalonej technologii produkcji . W latach 80-tych wybudowano blok mieszkaniowy dla pracowników. Źródło Notatniki bliżyńskie.

pb115492

oczyszczalnia ścieków w Wojtyniowie

Nr rachunku bankowego (Konto do opłat różnych):
31 8520 0007 2001 0010 5688 0001
Urząd Gminy Bliżyn BS Suchedniów o/Bliżyn

Nr rachunku bankowego (Konto do opłat zagospodarowanie odpadami (śmieci))
84 8520 0007 2004 0010 5688 0061
Urząd Gminy Bliżyn BS Suchedniów o/Bliżyn


obywatel slider
Świętokrzyski Urząd WojewódzkiUrząd MarszlkowskiPowiat Skarżyski