Nazwa miejscowości Bliżyn (Blyzyn, Blizyn, Blizin, Bliziny, Bliszyny) wywodzi się z legendy o św. Jacku Odrowążu, który ponoć podczas pielgrzymki na św. Krzyż powiedział: „... bliżej stąd niż dalej...". Najstarsza datowana wiadomość o Bliżynie pochodzi z zapisu Jana Długosza zarejestrowanego w diariuszu podróży króla Władysława Jagiełły z Krakowa pod Grunwald w 1410 roku. Król Polski nocował w Bliżynie z 21 na 22 czerwca 1410 r. prawdopodobnie u swojego dworzanina Piotra Szafrańca z Pieskowej Skały. Jagiełło odwiedził jeszcze Bliżyn w 1419 roku. Kolejna wzmianka chronologiczna pochodzi z 1442 roku i dotyczy informacji zakupu wsi Blizyn przez Krystyna z Karwic od Piotra Szafrańca. Rejestr poboru łanowego z 1510 roku podaje, że w osadzie znajdowała się karczma, dwie kuźnice oraz osiem łanów kmiecich. Przez obszar obecnej gminy Bliżyn w XIII i XIV w. przebiegała główna droga handlowa od Morza Czarnego do Bałtyku poprzez Lwów, Sandomierz, Opatów, Wąchock, Opoczno, Łęczycę, Toruń.
W XVIII wieku do Bliżyna dotarła epidemia dżumy, która zdziesiątkowała mieszkańców osady. Od 1682 roku miejscowość ta przeszła na własność Świderskich , a od 1775 r. Małachowskich. Potkańscy nabyli ją w 1781 roku. Wieś w 1790 roku liczyła 20 domów zamieszkałych przez 125 osób. W tym samym roku w Bliżynie stanowiącym własność podkomorzyny Sandomierskiej Ludwiki Potkańskiej znajdował się pałac murowany i oficyny z 27 osobami służby, cegielnia, piec wapienny, wielki piec, olejarnia, budynek dworski, folwarczny, młyński, gorzelniany, browarniany oraz karczma, z którą związanych było 14 Żydów.
Hrabina Ludwika Potkańska dnia 29 sierpnia 1817 roku uczyniła zapis na dobrach zobowiązujący swoich następców do wybudowania kościoła w Bliżynie. Zapis ten potwierdził następny właściciel Aleksander Wielogłowski. Po śmierci Ludwiki Potkańskiej jej syn Jacek wybudował drewniany kościółek pod wezwaniem św. Zofii.
Modrzewiowy kościółek zbudowany w 1818 r., p.w. świętej Zofii. Jego fundatorem był Jacek Potkański, dziedzic dóbr Bliżyna. Do 1887 r. kościół ten pełnił funkcje kaplicy dworskiej i był obsługiwany przez kapelanów dworskich. Uroczyste utworzenie parafii nastąpiło 23 sierpnia 1888 r. na podstawie dekretu biskupa sandomierskiego ks. Antoniego Sotkiewicza.
Na terenie otaczającym kościółek znajdują się nagrobki właścicieli Bliżyna i okolicznych miejscowości.
Do kontynuacji budowy murowanego kościoła przystąpiono w 1819 roku. Jednakże władze carskie wyraziły zgodę na utworzenie nowej parafii w Bliżynie z dotychczasowej parafii Odrowąż dopiero 30 kwietnia 1888 roku. Kościółek św. Zofii uważany był za zbyt mały, toteż ówczesny proboszcz, ksiądz Julian Piontek, rozpoczął w roku 1893 energiczne starania o uzyskanie pozwolenia na budowę murowanego kościoła. W maju 1895 roku rząd wydał zgodę na dalszą budowę i zbieranie składek. „Koszty budowy nowej świątyni wziął na się znany ze swej szlachetności, pracy i zapobiegliwości o domy Boże Ludwik hrabia Plater"
Kościół pod wezwaniem Św. Ludwika. Wybudowany w latach 1896-1900 z kamienia ciosowego neogotyckiego o układzie trzynawowym. Wykonany według projektu arch. Antoniego Hutten – Czapskiego.
Kościół pod wezwaniem Św. Ludwika w Bliżynie
Od dawien dawna ludzie wydobywali tu rude, z puszczańskich drzew robili węgiel drzewny potrzebny do wypału i w prostych dymarkach wytapiali żelazo. Gospodarczy rozkwit tych terenów rozpoczyna się z początkiem XIX w. kiedy na terenie Bliżyna działały Zakłady Górnicze z odlewnią, których właścicielem był hr. Plater oraz odlewnia „Salonowa" produkująca wyroby artystyczne. W szczytowym okresie zakłady zatrudniały około 1100 pracowników. Kryzys gospodarczy pierwszych lat XX w. Spowodował krach finansowy zakładów, które zostały przekształcone w odlewnie żeliwa. Wyroby odlewni Platerów były znane i wyróżniane na całym świecie. 
Otrzymywały medale na wystawach w Warszawie, Moskwie i Madrycie. Poza Bliżynem na terenie gminy działało kilka fryszerek tzn. pieców do tzw. świeżenia wielkopiecowej surówki żelaza. Fryszerki działały w Wołowie, Zbrojowie i Płaczkowie. Odlewnia żeliwa działała również do końca XIX w. W Mroczkowie dając do 2800 cetnarów żelaza rocznie. W 1916 r. w Sołtykowie powstała cegielnia. W 1881 roku rozpoczynają się prace nad planami budowy kolei z Opoczna przez Bliżyn do Bzina. Następuje etap budowy kolei, który stwarza ogromne szanse rozwojowe dla Bliżyna. W dniu 24 lipca 1885 r. tłum ludzi z hr. Ludwikiem Broel - Plater, inż. Janem Witwickim oraz świtą powitali pierwszy przejazd pociągu przez Bliżyn.
W 1908 roku właścicielem Zakładów Górniczych był hr. Henryk Broel- Plater. Zakład o dużych możliwościach produkcyjnych, otrzymał wiele medali na międzynarodowych targach. Wydano drukiem w języku polskim i rosyjskim 112 stronicowy katalog wyrobów metalowych. W okresie 1900 – 1939 na terenie gminy Bliżyn rozwinęło się szkolnictwo powszechne, spółdzielczość, ochotnicza straż pożarna, w 1914 roku powstała pierwsza apteka, działają Zakłady Górnicze, Kopalnie rudy „Skały" i „Piekło", tartaki drzewne Podkańskiego i Rozemberga, fryszerka w Płaczkowie, cegielnia w Sołtykowie, wyrób kół w Kucębowie, wypalanie węgla drzewnego i pędzenie smoły w Kopciach i Szałasie. Przed 1939 rokiem działały na terenie gminy Bliżyn dwa oddziały „Strzelca", siedem oddziałów Straży Pożarnej oraz harcerstwo.
Unikalne walory klimatyczno – przyrodnicze tych terenów były podstawą do opracowania w roku 1928 projektu luksusowego Uzdrowiska Sportowo – Klimatycznego pod nazwą „Bliżyn". Bardzo nowoczesny projekt Andrzeja Boni'ego przewidywał budowę obiektów do uprawiania większości ówczesnych dyscyplin olimpijskich. Znajdować się tu miały między innymi: basen do treningów regatowych, boisko futbolowe, bieżnie, strzelnice, korty, kryte pływalnie, tor saneczkowy, lodowisko do hokeja oraz stadion dla igrzysk olimpijskich. Lokalizacja uzdrowiska sportowego w Bliżynie pozwalała na całoroczne wykorzystanie możliwości terenowo – klimatycznych. Jedynie tutaj znaleziono odpowiednie warunki do uprawiania wszystkich dyscyplin olimpijskich w jednym miejscu. Niestety lata kryzysu i wybuch II wojny światowej nie pozwolił na realizację tego ambitnego zamierzenia, które mogłoby wpłynąć na turystyczny rozwój całego regionu. Z planów dotyczących Bliżyna zrealizowano tylko przebudowę miejscowych zakładów metalurgicznych w Wytwórnię Węgla Aktywowanego jako filię Państwowej Fabryki Amunicji w Skarżysku – Kamiennej.
Podczas II wojny światowej w okolicznych lasach działały oddziały partyzanckie por. Władysława Wasilewskiego „Oseta" i antoniego Hedy „Szarego". Lata II wojny światowej odbiły piętno także i na ziemiach gminy Bliżyn. Niemcy utworzyli obóz dla jeńców radzieckich, który w 1942 r został przekształcony w obóz pracy przymusowej dla Polaków i Żydów a od 1944 roku , był on filią obozu koncentracyjnego w Majdanku. O minionych czasach świadczą liczne na terenach gminy budowle, pomniki, oraz miejsca pamięci narodowej.
Cmentarz Żołnierzy Radzieckich zamordowanych w obozie jenieckim w latach 1941-1944 przez okupanta hitlerowskiego w Bliżynie.
Pomnik pomordowanych w 1940 r. patriotów Polskich na Brzasku.
Najstarsz
ym zabytkiem techniki w gminie jest pozostałość zespołu odlewni.
Co do pierwotnego przeznaczenia tej budowli istnieją dwie hipotezy. Jedna (mniej prawdopodobna) zakłada, że był to wielki piec. Druga przyjmuje, że była to wieża ciśnień – zbiornik wody mieściłby się wówczas w najwyższej, cylindrycznej kondygnacji. W dwóch dolnych (podział ich stropem jest raczej pewny – zachowały się otwory po belkach) mogła znajdować się maszynownia – pompy i inne tego typu urządzenia.
Jest w znacznym stopniu zrujnowana, ale zachowała jeszcze wyraźnie czytelny ośmioboczny plan, gzyms międzypiętrowy oraz starannie opracowane, ceglane obramienia otworów okiennych i drzwiowych. Ma niemal niezniszczone mury parteru i zachowaną część murów piętra.
Z tych czasów pochodzą wybudowane dla potrzeb zakładów zachowane w niezmienionej do dziś formie architektonicznej drewniane domy: urzędnicze i robotnicze. Stanowią one unikalny na skalę europejską przykład budownictwa socjalnego z początku XIX w.
