Sołectwo Gostków. położone w północno-wschodniej części gminy Bliżyn. Sołtysem sołectwa Gostków jest p. Jolanta Sieczka. Obszar Gostkowa rozciąga się na południowo zachodnim stoku Garbu Goleniowskiego. Wieś jest podzielona na dwie części: część północną – tzw. Gostków Górny oraz cześć południową tzw. Gostków Dolny.
Pierwotnie wieś leżała w zakolu rzeki Kamiennej między Wojtyniowem a Wołowem. Obecnie miejsce to nadal jest nazywane przez lokalną społeczność jako Stary Gostków. Według Gazety Bliżyńskiej nazwa wsi brzmiała Gosków. W roku 1830 nazwę zmieniono na Gostków. Opierając się na wspomnieniach mieszkańców przekazywanych z pokolenia na pokolenie, przeniesienia wsi dokonano przy uwłaszczeniu chłopów po upadku Powstania Styczniowego. Ponieważ ziemie na Starym Gostkowie były niskiej jakości i trudno było wyżywić z niej rodzinę mieszkańcy wsi otrzymali na własność tereny na północ od Bliżyna. Obszary te były silnie zalesione, dlatego rolnicy zmuszeni byli karczować lasy, aby zamienić je na pola i łąki.
Ludność
Osadnictwo we wsi Gostków rozwijało się podobnie jak w całej gminie Bliżyn. Związane było w rozwojem przemysłu i rzemiosła na tym terenie. Pierwsze wzmianki
o ludności pochodzą z roku 1790. W dominium Bliżyn mieszkało wtedy 443 osoby, z czego w Gostkowie – 39 w 8 domach. W 1822 roku było 8 domów, w których mieszkało 62 osoby, a w 1870 roku – 15 domów. Po II wojnie światowej w Gostkowie mieszkało 237 osób. 286 mieszkańców - stan na 31.12.2021 r.; 278 osób - stan na 31.12.2023 r.
Rolnictwo
Rolnictwo na terenie Gostkowa oparte jest na niewielkich obszarowo gospodarstwach indywidualnych. Mieszkańcy gospodarują z reguły na ubogich glebach. Często o odczynie kwaśnym, kamienistych i niewłaściwych stosunkach wodnych. Są to przeważnie gleby V i VI klasy. Jedynie w dolnej części Gostkowa na skałach wapiennych miejscami wytworzyły się gleby brunatne o wyższej jakości. Dziś na glebach w Gostkowie gospodarzy zaledwie kilka osób, na pola pomiędzy Górnym a Dolnym Gostkowem od nowa opanowuje las.
Kamieniołom w Gostkowie
Kamieniołom w Gostkowie, według relacji mieszkańców funkcjonował już przez II wojną światową. Właściciele gruntów, na których był położony kamieniołom, eksploatowali kamień na sprzedaż i na własne potrzeby. W czasie wojny „kopalnia", bo tak lokalna ludność nazywa kamieniołom była miejscem pracy dla więźniów obozu mieszczącego się w Bliżynie. Więźniami byli głównie Żydzi, żołnierze radzieccy a także Polacy odbywający karę więzienia. W 1943 roku w kamieniołomie dokonano udanej próby odbicia więźniów. Akcje przeprowadzili żołnierze GL pod dowództwem Władysława Wasilewskiego –„ Oseta" przy udziale oddziału „Żbika" – Władysława Staromłyńskiego. Uwolniono około 100 więźniów.
Po zakończeniu wojny jeszcze przez kilka lat wydobywano wapień. Obecnie kopalnia tworzy kilka odosobnionych zagłębień. Cały obszar na którym znajdowała się ma długość ok. 500 m, a szerokość 400 m. Obecnie skały wapienne są widoczne tylko w nielicznych miejscach. Przyczyną takiego stanu jest zmywanie i osadzanie się na dnie wyrobiska piasków i żwirów oraz zarastanie stoków krzewami i drzewami.
Kamieniołom składa się z 3 dużych, leżących obok siebie i kilku małych wyrobisk. W środkowym wyrobisku można na jednej ze ścian rozpoznać ślady po kominie krasowym; czyli pionowym lub bardzo stromym, biegnącym w górę odcinku jaskini, o zamkniętym przekroju, bez możliwości dalszego przejścia. W obrębie kamieniołomu (prawdopodobnie w najbardziej na zachód wysuniętym wyrobisku) leży niedostępna już dziś jaskinia, której większość otworów została zasypana. O dość silnie zachodzących zjawiskach krasowych świadczy odkrycie okresowego ponoru; czyli potoku okresowego, pojawiającego się najczęściej wiosną wypływającego od północy spod wsi Gostków i płynący mokrą doliną w stronę kamieniołomu. Przed samym kamieniołomem potok znika wsiąkając w ziemię. Jego długość wynosi około 200 metrów.
Cały obszar na którym znajdowała się ma długość ok. 500 m, a szerokość 400 m. Obecnie skały wapienne są widoczne tylko w nielicznych miejscach. Przyczyną takiego stanu jest zmywanie i osadzanie się na dnie wyrobiska piasków i żwirów oraz zarastanie stoków krzewami i drzewami.
Wodociąg „Gostków" wybudowany w latach osiemdziesiątych zaopatruje w wodę prawie całą Gminę Bliżyn. Wydajność ujęcia wynosi 120 m3/h i składa się z dwóch studni awaryjnej nr 1 i zasadniczej nr 2. Dla wyrównania nierównomierności rozbiorów chwilowych oraz dla zgromadzenia zapasu wody gospodarczej i pożarowej na ujęciu znajduje się zbiornik wyrównawczy. Odpływ wody z wodociągu odbywa się grawitacyjnie. Woda ujmowana w Gostkowie nie wymaga uzdatniania, istnieje jednak możliwość chlorowania.
Z miejsca gdzie znajdują się zbiorniki znajduje się znakomity punkt widokowy skąd rozciąga się cała panorama Gór Świętokrzyskich wraz z Łysicą i Świętym Krzyżem oraz na bliższym planie widok doliny rzeki Kamiennej.
Sołtysi od 1974 roku:
1974-1978 - Mieczysława Kopeć
1978-1982 - Mieczysława Kopeć
1993-1984 - Marian Podsiębierski
1984-1988 - Marian Podsiębierski
1991-1995 - Antoni Paszkiel
1995-1999 - Antoni Paszkiel
1999-2003 - Jolanta Sieczka
2003-2007 - Jolanta Sieczka
2007-2011 - Jolanta Sieczka
2011-2015 - Jolanta Sieczka
2015-2019- Jolanta Sieczka
2019-nadal - Magdalena Mackiewicz
HISTORIA KAMIENIOŁOMU
W sołectwie Gostków, między jego dolną a górną częścią, znajduje się zapomniany i powoli zarastający kamieniołom wapienia. Kamieniołom ten, według relacji mieszkańców funkcjonował już przed II wojną światową. Właściciele gruntów, na których był położony, eksploatowali kamień na sprzedaż i na własne potrzeby. Surowiec służył przede wszystkim do wykonywania murków, podmurówek, budowy dróg, a także do wypału wapna w piecach wapienniczych i jako topnik w bliżyńskiej stalowni.
W czasie II wojny światowej „kopalnia", bo tak lokalna ludność nazywa kamieniołom była miejscem przymusowej pracy dla więźniów znajdującego się w Bliżynie hitlerowskiego obozu. Więźniami byli głównie Żydzi, żołnierze radzieccy, a także Polacy odbywający karę więzienia. Na kilkumiesięczny pobyt w bliżyńskim obozie Polacy byli skazywani często za drobne przewinienia: nie wywiązywanie się z obowiązkowego kontyngentu, jazda bez ważnego biletu, nielegalny handel, uchylanie się od zatrudnienia lub opuszczenie wyznaczonego miejsca pracy. Do obozu trafiały także osoby z łapanek lub pomagające partyzantom. W kamieniołomie pracowali również zarobkowo mieszkańcy okolicznych wiosek. Według wspomnień byłych robotników praca w kamieniołomie była bardzo ciężka. Pracowało się od świtu do zmierzchu. Wapień łupano ręcznie lub kruszono dynamitem. Urobiony kamień ładowano na koleby kolejki wąskotorowej, która transportowała go na rampę kolejową. Przy rampie znajdował się tzw. „gryzak", który rozdrabniał kamień na drobny tłuczeń.
W roku 1943 w kamieniołomie dokonano udanej próby odbicia więźniów. Akcje przeprowadzili żołnierze GL pod dowództwem Władysława Wasilewskiego – „Oseta" przy udziale oddziału „Żbika" – Władysława Staromłyńskiego. W czasie akcji doszło do wymiany ognia między partyzantami a wachmanami pilnującymi więźniów. Uwolniono około 100 więźniów. Część z nich przyłączyła się do oddziału „Żbika". Niektórzy więźniowie, z niskimi wyrokami, wrócili dobrowolnie do obozu.
Po zakończeniu wojny jeszcze przez kilka lat eksploatowano lokalny wapień. Wydobycie prowadził Rejon Eksploatacji Dróg Publicznych Końskie. Na potrzeby prowadzonych prac wykonano dokumentację geologiczną w postaci kart rejestracyjnych złóż oraz badania laboratoryjne dla próbek wapienia. Obecnie „kopalnię" tworzy kilka odosobnionych zagłębień. Cały obszar na którym znajdował się kamieniołom ma długość ok. 500 m, a szerokość ok. 400 m. Kilkadziesiąt lat jakie upłynęły od zakończenia eksploatacji spowodowały, że skały wapienne są widoczne tylko w nielicznych miejscach. Przyczyną takiego stanu jest zmywanie i osadzanie się na dnie wyrobiska piasków oraz zarastanie stoków krzewami i drzewami. Rośliny, które przyczyniają się do zacierania śladów dawnej „kopalni" w Gostkowie to: brzozy, dęby, grusze polne, sosny i wierzby, a także jeżyny, tarnina oraz roślinność łąkowe.
Autor niniejszego artykułu zwraca się z prośbą do wszystkich osób, które są w posiadaniu dokumentów, zdjęć, szkiców, map lub innych informacji o kamieniołomie w Gostkowie o udostępnienie ich, przesyłając na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
